De eerste stap na de diagnose is psycho-educatie. Dit betekent dat er uitleg gegeven wordt over wat de aandoening inhoudt, wat voor symptomen erbij horen en wat eventueel bijkomende problemen zijn. Ook wordt het beloop geschetst, zowel op de korte termijn als op de lange termijn. Psycho-educatie is van belang om vooroordelen weg te nemen. Zo wordt bij de diagnose Tourette syndroom nog te vaak gedacht dat dit wel tot vloeken zal leiden, terwijl dit slechts een klein percentage betreft. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van mogelijke behandelingen en de werkzaamheid daarvan. Psycho-educatie kan zowel aan de patient zelf als aan de naaste betrokkenen (ouders, partner) worden gegeven.

Habit reversal betekent letterlijk ‘het omkeren van een gewoonte’. Bij deze methode worden de tics een voor een aangepakt. Voor iedere tic afzonderlijk bestaat de behandeling uit twee fasen:

• Bewustwording:
In deze fase leer je je beter bewust te worden van het optreden van een tic. Immers, het is pas mogelijk iets aan een tic te doen als je merkt dat je een tic uitvoert. De tic wordt uitgebreid onder de loep genomen en bestudeerd, en alle afzonderlijke onderdelen ervan worden besproken. Zo leer je je tic beter kennen en merk je ook beter wanneer deze optreedt.

• Aanleren van een tegenbeweging:
In deze fase leer je vervolgens een beweging toe te passen die niet tegelijkertijd met de tic uitgevoerd kan worden. Dit wordt ook wel een tegenbeweging genoemd. Denk bijvoorbeeld aan de armen over elkaar doen bij armbewegingen, of het aanspannen van de nek bij nekbewegingen. Met de tegenbeweging wordt voorkomen dat de tic plaatsvindt. Zodra je de tic aan voelt komen, pas je de tegenbeweging toe gedurende tenminste één minuut of net zolang tot de drang om de tic uit te voeren afneemt. Op deze manier kun je de tic steeds beter onder controle krijgen, totdat je op een gegeven moment de tegenbeweging niet eens meer nodig hebt om de tic te voorkomen. Ook voor geluidstics zijn tegenbewegingen te bedenken, deze hebben dan met de ademhaling te maken.

Habit reversal bestaat doorgaans uit tien bijeenkomsten. Om optimaal van de behandeling te profiteren, is thuis oefenen erg belangrijk. Uit onderzoek komt naar voren dat habit reversal bij het merendeel van de patiënten leidt tot aanzienlijke afname van ernst en aantal tics. Het is samen met exposure en responspreventie dan ook dé aanbevolen behandeling voor tics volgens de Europese en Canadese richtlijnen.

Exposure en responspreventie richt zich op alle tics tegelijkertijd.
Deze behandeling kent twee belangrijke onderdelen:

• Responspreventie Responspreventie bestaat uit het zo lang mogelijk leren tegenhouden van alle tics tegelijkertijd. In dit gedeelte van de behandeling train je je uithoudingsvermogen met betrekking tot het tegenhouden van tics. Je zult merken dat je dit steeds langer kunt. Vergelijk het een beetje met een hardlooptraining; hoe meer je traint, hoe langer je het vol kunt houden.

• Exposure Exposure betekent letterlijk “blootstelling”, en wel aan het nare gevoel dat vaak aan tics voorafgaat. Dit worden “premonitore sensaties” of “ticalarmen” genoemd. Wanneer je met responspreventie je tics goed hebt leren tegenhouden, gaan we het wat moeilijker maken door exposure toe te voegen. Dit doen we door bijvoorbeeld over tics te praten, naar ticalarmen te vragen en situaties na te bootsen waarin je normaal gesproken veel tics hebt. Door goed op de sensaties te letten leer je deze als het ware tolereren, waardoor je niet meer hoeft te reageren met een tic.

Exposure en responspreventie bestaat doorgaans uit twaalf bijeenkomsten. Om optimaal van de behandeling te profiteren, is thuis oefenen erg belangrijk. Uit onderzoek komt naar voren dat exposure en responspreventie bij het merendeel van de patiënten leidt tot aanzienlijke afname van ernst en aantal tics. Het is samen met habit reversal dan ook dé aanbevolen behandeling voor tics volgens de Europese en Canadese richtlijnen.

Tics komen vaak niet alleen. Veel gehoorde klachten en aandoeningen die vaak met Tourette gepaard gaan zijn bijvoorbeeld ADHD, dwang, autisme spectrum stoornissen (ASS) en woedeuitbarstingen. Voor een aantal van deze klachten wordt eveneens gedragstherapie geadviseerd. Hoewel de effectiviteit van de behandeling via Skype voor deze aandoeningen nog niet is vastgesteld, kan TicXperts deze comorbiditeit wel deels meenemen in de behandeling. In een intake kan de comorbiditeit nader bepaald worden en waar nodig vindt doorverwijzing plaats.